We hebben geen idee hoeveel Nederlanders in de schulden zitten
Den Haag heeft geen idee hoeveel Nederlanders er problematische schulden hebben. ,,Het is verbazingwekkend dat de overheid op zo’n belangrijk thema zijn cijfers slecht op orde heeft.” Hoe kunnen die mensen dan de juiste hulp krijgen?
Bijna een op de vijf Nederlandse huishoudens kampt met problematische schulden; zij kunnen hun rekeningen niet meer op tijd betalen, staan rood of hebben een creditcardschuld die ze niet kunnen aflossen. Tenminste, dat vermoedt de overheid. Want een goed beeld van de aard en omvang van problematische schulden heeft Den Haag niet. Beleidsmakers werken nog altijd met een enquête uit 2014/2015, in opdracht van het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. ,,Het is verbazingwekkend dat de overheid op zo’n belangrijk thema zijn cijfers zo slecht op orde heeft”, zegt Nadja Jungmann, lector Schulden en Incasso bij Hogeschool Utrecht.
Ook de Algemene Rekenkamer stelt dat Den Haag te weinig weet over het aantal mensen dat schulden heeft, en wie dat zijn. Het Rijk tast niet alleen in het duister over het aantal ‘stille’ schuldenaren, die geen gebruikmaken van schuldhulpverlening. Het heeft ook onvoldoende zicht op het aantal mensen dat wel in de schuldhulpverlening of schuldsanering zit, zo stelt de Algemene Rekenkamer. ,,Hierdoor kan Den Haag niet controleren of mensen met schulden wel goed worden geholpen”, aldus een woordvoerder.
Verplichte hulp
Sinds 2012 zijn gemeenten door Den Haag verplicht om schuldhulp te verlenen aan hun inwoners. Wanneer het niet meer lukt om je rekeningen te betalen, dan kun je bij de gemeente terecht voor advies, budgetbeheer en hulp bij het treffen van schuldregelingen. Lukt het met deze hulp niet om afspraken te maken met de schuldeisers, dan kun je een verzoek om schuldsanering bij de rechtbank indienen. Ook hierbij kan de gemeente helpen.
Iedere gemeente heeft zijn eigen systeem om gegevens over schuldenaren te registreren. ,,Gemeenten verzamelen verschillende data op verschillende manieren. Die registraties zijn slecht aan elkaar te koppelen, waardoor er geen goed beeld is wat er in het veld gebeurt”, legt Jungmann uit.
Uitwisseling
De Rekenkamer dringt erop aan dat de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Veiligheid en Justitie afspraken met gemeenten maken over een betere informatie-uitwisseling. En niet alleen over de schuldenaren die al in een regeling zitten. Den Haag en de gemeenten moeten door uitwisseling ook een beter beeld krijgen over de oorzaken van problematische schulden, wat de doelgroepen zijn en wat wel of niet werkt als je mensen met schulden wil helpen.
Jetta Klijnsma, staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid, stelde vorig jaar 7,5 miljoen euro extra beschikbaar voor het verbeteren van de schuldhulp. Onderdeel daarvan is het professionaliseren van de registraties. Recent stuurde Klijnsma een brief naar de Tweede Kamer waarin zij opnieuw toegeeft dat er gaten zitten in het landelijke beeld. ,,Zowel gemeenten als Rijk hebben baat bij goede registraties en beschikbaarheid van cijfers. Het voortouw hiervoor ligt bij gemeenten, maar het belang is door alle partijen onderschreven (…) Mocht dit niet lukken dan is er de mogelijkheid om bij ministeriële regeling regels te stellen over informatieverzameling en -verstrekking”, aldus Klijnsma.
Volgens de Algemene Rekenkamer is het hard nodig dat Den Haag de regie neemt. ,,Het kabinet vindt het uit sociaal oogpunt niet aanvaardbaar en economisch niet verantwoord wanneer mensen buiten de samenleving staan. Dan klopt het niet als Den Haag stoïcijns blijft toekijken en zegt dat de verantwoordelijkheid van registratie bij de gemeenten ligt. Gemeenten kunnen dit helemaal niet alleen aan. Zij hebben ook niet bevoegdheid om een bemiddelende rol te kunnen spelen”, aldus de woordvoerder.
We hebben geen idee hoeveel Nederlanders in de schulden zitten
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Politiek is terughoudend bij aanpak superrijken: ‘Er zijn geen simpele oplossingen’ →
Privéjacht, dure auto en een groot huis: ‘ultrarijken brengen klimaatdoelen in gevaar’ →
Goede doelen moeten het niet hebben van de superrijken →
