Psychologeld – Zwanger
Neem plaats op de sofa van Irene van den Berg. Zij analyseert iedere week ons economisch gedrag.
Zwanger raken ging mij niet gemakkelijk af. Maar dankzij ivf huppelt er nu toch een prachtig kleutermeisje door ons huis. In de jaren dat zwanger worden maar niet lukte, maakte ik me weleens zorgen dat ivf uit het basispakket geschrapt zou worden. Een ivf-behandeling kost duizenden euro’s. Die hoge kosten zouden niet alleen een dramatisch effect hebben op onze bankrekening; ik zou nog meer stress voelen om snel zwanger te raken.
De zorgkosten nemen alsmaar toe. Zeker ook die van vruchtbaarheidsbehandelingen: er is steeds meer mogelijk en steeds meer mensen maken daar gebruik van. Mijn vrees dat – sommige – vruchtbaarheidsbehandelingen uit de basisverzekering geschrapt zouden worden, was dus niet geheel onterecht. Niet voor niets schreef minister Bruins onlangs aan de Tweede Kamer dat kunstmatige inseminatie zonder medische noodzaak niet in de basisverzekering past. Single en lesbische vrouwen moeten die behandelingen maar zelf ophoesten, omdat er medisch gezien niets mis met hen is.
Dat klinkt redelijk, maar medische noodzaak is een lastig begrip als het om vruchtbaarheid gaat. Zo kan ook bij heterostellen de combinatie een obstakel vormen. Een voorbeeld: Astrid en Maarten kunnen samen geen baby’s maken. Met Astrid en Maarten is medisch niets mis, want met een andere partner zouden ze allebei wel kinderen kunnen krijgen. Toch betalen we als samenleving mee aan het vervullen van de kinderwens van Astrid en Maarten. Maar dat doen we ineens niet meer als Astrid en Maartje samen een kindje willen. En de combinatie geen baby’s oplevert omdat ze allebei vrouw zijn.
De behandeling waar Bruins op wil bezuinigen, is kunstmatige inseminatie met sperma van een donor. Dat gebeurt bij alleenstaande vrouwen, lesbische vrouwen en vrouwen die een partner hebben met geen of slecht zaad. Met de vrouw die deze behandeling ondergaat, is – als het goed is – medisch dus niets mis. Waarom maakt het zo’n groot verschil of zij een mannelijke of een vrouwelijke partner zonder zaad heeft?
De bottomline is dat het krijgen van kinderen geen medische noodzaak is. Dat voelde ik zelf ook in de jaren dat ik vaak naar het ziekenhuis moest. De meeste andere mensen kwamen daar omdat ze ziek waren, ik omdat ik een kinderwens had. Dat is anders.
Dat hulp bij het vervullen van die kinderwens toch wordt betaald uit de basisverzekering, heeft volgens mij een andere reden. We willen niet dat zwanger worden een voorrecht is van mensen met een goedgevulde portemonnee. Ofwel, mensen die om wat voor reden dan ook meer moeite hebben om een kind te krijgen, moeten geen betere hulp krijgen omdat ze een gevulde spaarrekening hebben. Ik geloof dat we bij lesbische of alleenstaande vrouwen niet van dat principe moeten afwijken.
Zwanger worden is niet alleen een voorrecht van de rijken
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
