Psychologeld – Goedkoop voedsel
Neem plaats op de sofa van Irene van den Berg. Zij analyseert iedere week ons economisch gedrag.
Ons eten is te goedkoop, zei minister Carola Schouten van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit deze week in een interview met deze krant. Het milieu en de boeren zijn daarvan de dupe. En dus moet de landbouw duurzamer: dierlijke mest moet kunstmest gaan vervangen en veevoer moet weer van mais van de eigen boerderij komen. De rekening voor deze ‘kringlooplandbouw’ legt Schouten bij de consument. Maar hoe verrassend: die heeft helemaal geen zin om meer te betalen.
Schouten werd geïnterviewd vanwege haar landbouwvisie. De kritiek erop is fors, en gaat weer eens vooral over de centen. Ouderenorganisatie Anbo noemde het ‘schandalig’ dat gezond eten voor mensen met lage inkomens ‘onbetaalbaar’ dreigt te worden. Ook op sociale media was de stemming negatief. ‘Onder welke steen leeft zij? Mensen moeten nu al kiezen tussen een rekening betalen of eten’, las ik in een FB-groep voor minima. En: ‘Dat mens moet hoognodig een maand op een uitkering leven!’
En daar was het beeld weer: de Haagse politicus die vanuit zijn of haar ivoren toren allerlei groene plannetjes verzint versus de gewone, hardwerkende burger die daarvoor op moet draaien. Schouten heeft dit frame helemaal aan zichzelf te danken. In plaats van consumenten uit te leggen wat ze te winnen hebben bij een duurzame landbouw, geeft ze hen een tik op de vingers. Jarenlang hebben ze hun buikjes rond gegeten met veel te goedkoop eten en gooiden ze hun voedsel achteloos in de vuilnisbak. Want het is toch zo goedkoop.
Dat is niet echt de manier om mensen te motiveren meer te betalen voor duurzamer voedsel. En dan is de timing ook nog belabberd. Schouten presenteerde haar plan op de dag dat het CBS naar buiten bracht dat de prijzen van voeding toch al zijn gestegen. Mede door de btw-verhoging door het kabinet van begin dit jaar werden voedingsmiddelen in mei 3,8 procent duurder, nagenoeg de hoogste prijsstijging van de afgelopen tien jaar. Hierdoor doken de media vooral op de kosten van het plan.
De realiteit is dat de prijzen van sommige etenswaren sowieso verder zullen stijgen. Daar hebben we Carola Schouten niet voor nodig; dat is simpelweg marktwerking. Vlees gaat schaarser worden door de groeiende wereldbevolking en de toegenomen vleesconsumptie in China en India. En daarmee ook duurder. Met ons huidige productie- en consumptiepatroon putten we bovendien de aarde uit, wat op lange termijn gewoon niet houdbaar is.
Een visie op een duurzamere landbouw is dan ook keihard nodig. Het zou alleen fijn zijn als die visie komt van een politicus die burgers weet te inspireren om anders te gaan consumeren. En uiteraard moet er een oplossing komen voor lage inkomens die duurder voedsel niet kunnen betalen.
‘De realiteit is dat prijzen van sommige etenswaren sowieso stijgen’
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Politiek is terughoudend bij aanpak superrijken: ‘Er zijn geen simpele oplossingen’ →
Privéjacht, dure auto en een groot huis: ‘ultrarijken brengen klimaatdoelen in gevaar’ →
Goede doelen moeten het niet hebben van de superrijken →
