Financieel adviseur apart betalen pakt duur uit

Maar dat mag niet meer sinds de invoering van het provisieverbod op 1 januari. De financieel adviseur moet zijn kosten nu apart en rechtstreeks bij de klant in rekening brengen. Je zou denken dat de prijs van het kale financiële product zo omlaaggaat. Maar dat blijkt lang niet altijd het geval.

“Onze indruk is dat consumenten door het provisiebod meer zijn gaan betalen voor financiële producten”, zegt Sybren Visser van de Consumentenbond.

Het provisieverbod moet voor de klant duidelijk maken hoeveel hij voor financieel advies betaalt en aan wie. In het oude systeem kregen tussenpersonen, zoals een hypotheekadviseur, provisie van de bank of de verzekeraar als ze producten van die bedrijven aanbevolen. Een ‘perverse prikkel’, want de adviseur zou daarom vooral geneigd zijn te kijken naar zijn eigen portemonnee en niet naar het belang van de klant.

Diep in buidel

Inmiddels lijkt het erop dat consumenten voor deze nieuwe transparantie diep in de buidel moeten tasten. De Consumentenbond ondersteunt weliswaar de gedachte achter het provisieverbod: “Maar we constateren dat de consument nu bijna evenveel voor een complex financieel product zónder advies betaalt, als vorig jaar mét advies”, stelt Visser. Zo betalen veel bezitters van een lijfrentepolis meer sinds het provisieverbod. Tot 1 januari werden de advieskosten verrekend met de periodieke lijfrente-uitkeringen. Een deel van de uitbetaling ging naar de adviseur in de vorm van een provisie. Nu de consument apart voor advies moet betalen, zou de berekende uitkering dus hoger moeten zijn. “Maar dat is in heel veel gevallen niet zo. Er zijn zelfs aanbieders die aan het begin van het jaar de uitkeringen hebben verlaagd”, stelt Visser.

Ook Adfiz, brancheorganisatie van onafhankelijke adviseurs, signaleert een stijging van de premies sinds het provisieverbod. “Dat gebeurt vooral bij arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. Soms is de stijging zo hoog, dat de kale premie dit jaar hoger uitvalt dan de premie plus provisie vorig jaar”, zegt woordvoerder Joerie van Looij. “Het is op z’n minst toevallig dat deze stijging samenvalt met de invoering van het provisieverbod. Wellicht grijpen verzekeraars de gelegenheid aan een inhaalslag in de hoogte van de premie te maken.”

Directeur Johan Marrink van ZZP Nederland legt eveneens een link tussen het provisieverbod en de gestegen premies van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. “Verzekeraars zien kans juist nu de premies te verhogen, want door het provisieverbod wordt dat verdoezeld”, stelt Marrink. Volgens hem heeft de politiek bij de invoering van het provisieverbod vooral oog gehad voor de tussenpersonen en te weinig nagedacht over hoe de verzekeringsmaatschappijen zouden reageren.

Premies

Het Verbond van Verzekeraars ontkent ten stelligste dat er een relatie is tussen het provisieverbod en de stijging van de premies voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen. “Andere factoren kunnen ook van invloed zijn op de kosten”, reageert woordvoerder Geertje Janssen. “De premies van arbeidsongeschiktheidsverzekeringen zijn bijvoorbeeld verhoogd, omdat de verzekeraars meer dan voorzien moeten uitkeren op dit gebied.”

Vergelijkingssite Independer constateert dat consumenten ook bij overlijdensrisicoverzekeringen goed moeten uitkijken dat ze niet meer betalen dan vorig jaar. Edmond Hilhorst, directeur van Independer: “De meesten hebben hun premies verlaagd nu de advieskosten apart worden gefactureerd. Maar sommigen hebben dat niet of nauwelijks gedaan.” De Consumentenbond maakt zich intussen zorgen. Bovendien is het bij sommige producten nog steeds onduidelijk hoeveel de consument voor advies betaalt. Visser: “Veel aanbieders van lijfrentes voeren bijvoorbeeld allerlei onduidelijke kosten op met creatieve benamingen als ‘afsluitkosten’ of ‘administratiekosten’. Daarom is het voor de consument erg lastig verschillende producten met elkaar te vergelijken.”

In een reactie stelt de Autoriteit Financiele Markten (AFM), toezichthouder op de financiële sector, dat de kwestie haar aandacht heeft. “Het mag niet zo zijn dat aanbieders misbruik maken van de overstap naar het provisieverbod”, zegt woordvoerder Marcel Proos. De AFM zegt echter niet te mogen ingrijpen in de hoogte van de premies, want dat moet aan de markt worden overgelaten.