Published on november 14th, 2020 | by Irene van den Berg
0De thuiswerker lijdt in stilte
Deze column draag ik op aan de ongelukkige thuiswerker. De zieligerd die al maanden vanaf een muffe slaapkamer werkt, of naast het wasrek op zolder. De eenzame geest die van de ene Teammeeting naar de volgende Skypevergadering klikt, en tussendoor nog even de vaatwasser uitruimt. Op de slechtste dagen zit de juf ook nog in quarantaine. Dan is de thuiswerker naast werknemer tevens docent, ouder, politieagent en entertainer. Klagen doet hij nauwelijks. Want tegen wie? Collega’s zitten allemaal in hetzelfde schuitje. En man- of vrouwlief weet inmiddels ook wel dat thuiswerken stom is. Hoe was je dag? Saai.
Meer dan de helft van de werkenden valt binnen nul tot zes maanden uit als ze nu geen ondersteuning krijgen, waarschuwde het Nationaal Centrum Preventie Stress en Burn-Out half augustus. In 2019 was dat nog 17 procent. Thuiswerken is een van de grote stressfactoren. Thuis zijn er geen collega’s bij wie je stoom af kunt blazen of die je verder helpen als je vast zit. Uit ander onderzoek, naar de psychische gevolgen van thuiswerken, blijkt dat thuiswerkers minder creatief en gemotiveerd zijn en zich eenzamer voelen.
Het ergste is misschien wel de uitzichtloosheid. In alle vijf fases van de, naar het lijkt zoekgeraakte, routekaart luidt het advies: werk thuis, tenzij het niet anders kan. Zelfs in fase 1, wanneer drie man en een paardenkop besmet zijn, zitten miljoenen Nederlanders dagelijks nog steeds verplicht aan huis gekluisterd. Let wel, alle kroegen en restaurants zijn dan open, je mag driehonderd man op je bruiloft uitnodigen en in een overvol vliegtuig stappen. Maar samen met collega’s op kantoor zitten, dat is echt veel te gevaarlijk.
Mij bekruipt het gevoel dat de thuiswerken-maatregel door de politiek als laaghangend fruit wordt gezien: het voorkomt veel ‘reisbewegingen’ en kost weinig geld. Op korte termijn dan. Want wanneer half Nederland daadwerkelijk overspannen raakt, zijn de (economische) gevolgen niet te overzien. Maar omdat veel thuiswerkers in stilte lijden, heeft de politiek weinig zicht op dat risico.
De beslissende ministers ervaren ook niet hoe destructief alleen maar thuis werken is. Zij komen gewoon bijeen in de ministerraad en voor de Tweede Kamer. Over de routekaart werd gesproken tijdens een Catshuisoverleg, waar Rutte lekker op zijn fiets naartoe ging. Weinig respect voor de eenzame thuiswerker, vond ik. Want natuurlijk kon dat overleg ook prima in Teams worden gehouden. Maar ja, dat praat wat minder lekker. En voor het nemen van lastige beslissingen is het fijn als je elkaar recht in de ogen kunt kijken. Exact, daar worstelen sommige thuiswerkers al bijna acht maanden mee.
Als ik naar de routekaart kijk, lijkt een vaccin de enige uitweg uit de thuiswerkgevangenis. Gelukkig was er deze week goed nieuws: Pfizer komt waarschijnlijk als eerste met een coronavaccin, en dat kan wellicht al in december in Nederland zijn. EU-commissaris Stella Kyriakides van Volksgezondheid waarschuwde echter voor te veel optimisme. ,,Ik ben me ervan bewust dat de burgers hoge verwachtingen hebben van de vaccins. Maar daarmee is het coronavirus niet meteen weg.”
Ik kon alleen maar denken: zij werkt vast niet thuis.
‘De thuiswerker lijdt al heel lang in stilte’