Baas boven baas
Vind jij dat je volgend jaar een salarisverhoging hebt verdiend? Ik gok zomaar dat het antwoord ja is. Misschien nog wel een forse ook. Droom maar lekker verder; de meeste werknemers hebben bar weinig invloed op de hoogte van hun inkomen. Dat ligt anders voor de top van een bedrijf. Een beetje gewiekste topmanager weet hoe hij een mooie salarisverhoging voor zichzelf kan regelen. Of hij beïnvloedt de cijfers zo dat zijn bonus ineens een stuk rianter uitvalt.
Hoe verrassend, de loonkloof tussen de top en de gewone werknemer is de afgelopen jaren weer flink gegroeid. Het gemiddelde jaarsalaris van de topverdieners bij de duizend grootste bedrijven steeg tussen 2010 en 2015 met 22 procent tot gemiddeld 252.000 euro. Ter vergelijking: het gemiddelde cao-loon steeg in dezelfde periode met 6 procent. En waar was de kloof het allergrootst? In één keer goed: in de financiële sector. Daar verdient de top 13,4 keer zo veel als de doorsnee werknemer.
Ik vertel dit omdat in de nieuwe gedragscode voor beursgenoteerde bedrijven weer geen bonusplafond is opgenomen. De bedrijfselite houdt de vrije hand bij het uitdelen van bonussen, zo bleek afgelopen week. Maar, en nu komt het, ze moeten wel in het jaarverslag beschrijven waarom die beloningsverschillen zo groot zijn. Dat is mooi nieuws voor de juristen die weer wat extra uurtjes kunnen factureren. Maar verder zit niemand te wachten op doorzichtige smoezen van managers die moeten rechtvaardigen waarom zij wél een forse loonsverhoging krijgen, en hun personeel niet.
Het idee is dat er grote maatschappelijke druk komt op bedrijven met een grote loonkloof. Maar dat gaat niet gebeuren. Iedere Nederlander weet al dat de top van het bedrijfsleven aan zelfverrijking doet. De meesten van ons raken daar eerder gedesillusioneerd van dan strijdlustig. En van medewerkers kun je ook niet veel verwachten: wat moet je als kassamedewerker van Albert Heijn als je erachter komt dat de hoogste baas bij Ahold tientallen keren jouw salaris opstrijkt?
Ik voorspel dat transparantie eerder averechts werkt. Want topmannen gaan natuurlijk wel even bij de buren in het jaarverslag gluren. En je hebt altijd baas boven baas. Hé, interessant, wij verdienen maar twaalf keer zoveel als de gewone werknemer, maar bij onze concurrentie is dat dertienmaal. Dan kan er volgend jaar wel een schepje bovenop. En die rechtvaardiging is trouwens ook mooi geschreven. Meteen even forwarden naar onze bedrijfsjurist.
Minister van Financiën Dijsselbloem riep bij de conceptversie al dat de nieuwe code niet ver genoeg gaat. Jeroen, ik ben het helemaal met je eens. Wacht dus niet langer tot bedrijven zelf iets doen aan hun graaiende topbestuurders, maar grijp alsjeblieft in. Alleen ‘minder, minder, minder’ roepen als het om de exorbitante salarissen en bonussen gaat, is echt niet meer genoeg. In dit geval verlang ik naar een luid en duidelijk ‘dan gaan we dat regelen.’
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Tjerk Veenstra is mijn held →
Goedkoop heeft altijd zijn prijs →
Ah wat schattig, een mini-enquête →