Alleen reizen met je kind
Wie alleen met zijn kind de grens over wil, moet vooraf zijn huiswerk doen. De alleenreizende ouder heeft aantoonbaar toestemming nodig van de ander.
237 kinderen werden vorig jaar van en naar Nederland ontvoerd. Om internationale kindontvoeringen te voorkomen, houdt de Koninklijke Marechaussee uitgebreide controles op luchthavens, deze zomer zo’n veertig per dag. Alleenreizende vaders en moeders met kinderen moeten kunnen bewijzen dat de andere ouder akkoord is met het buitenlandtripje. Zonder de juiste papieren kun je vertraging oplopen of zelfs je vliegtuig missen. Werkt de andere ouder niet mee, bijvoorbeeld omdat jullie in een vechtscheiding zitten, dan mag je kind zelfs helemaal het land niet uit. Dit stappenplan helpt alleenreizende ouders.
1) Zorg voor een geldig identiteitsbewijs, voor jou en je kind
Allereerst moeten jij en je kind(eren) een geldig identiteitsbewijs hebben. Sinds juni 2012 kunnen kinderen niet meer worden bijgeschreven op het paspoort van hun ouders. Ze moeten een eigen paspoort of ID-kaart hebben, ongeacht hun leeftijd. Een paspoort is in alle landen geldig, een ID-kaart voornamelijk in Europa.
Een paspoort of ID-kaart aanvragen voor je kleintje heeft nog best wat voeten in aarde. Hiervoor moeten vader en moeder allebei toestemming geven. En bij de meeste gemeentes moet zowel een ouder als het kind zelf aanwezig zijn bij de aanvraag. Ook stelt de overheid strenge eisen aan de pasfoto van je koter. Het gezicht van de kleine moet volledig zichtbaar zijn en hij moet in het midden van de foto staan. Dat valt nog niet altijd mee bij jonge kinderen. Voor kinderen onder de zes zijn de eisen wel iets minder strikt. Zo mag je baby of dreumes lachen of zijn mond open hebben op de foto.
2) Vraag toestemming aan de andere ouder
Reis je alleen met je kind – jonger dan 18 jaar – naar het buitenland, dan moet je kunnen aantonen dat je toestemming hebt van de andere ouder. Reizen zonder deze toestemming kan worden gezien als onttrekking aan het ouderlijk gezag en internationale kinderontvoering. Dat geldt niet alleen voor gescheiden ouders maar ook als jullie nog bij elkaar zijn. Jullie hebben gezamenlijk gezag als jullie getrouwd of geregistreerd partners waren toen jullie kind werd geboren. Of de vader na de geboorte ouderlijk gezag heeft aangevraagd. De biologische moeder heeft dat automatisch.
Die toestemming moet je op papier hebben. Het Centrum Internationale Kinderontvoering heeft in samenwerking met de Koninklijke Marechaussee en het Ministerie van Veiligheid en Justitie een standaardformulier ontwikkeld dat je kunt downloaden van Kinderontvoering.org of Rijksoverheid.nl. Beide ouders moeten dit invullen. Ook heb je een kopie van het paspoort van de achterblijvende ouder nodig en papieren waaruit het gezag blijkt, via bijvoorbeeld een kopie trouwboekje, een kopie van het echtscheidingsconvenant of een uittreksel uit het gezagsregister. Heb je alleen het gezag, dan is het ook belangrijk dat je dit kunt aantonen. Is de andere ouder overleden, dan is het slim om een kopie van de overlijdensakte bij je te hebben op vakantie.
3) Reken op een langere wachttijd
Houd als alleenreizende ouder altijd rekening met wat extra reistijd. Je kunt immers door de marechaussee uit de rij worden gehaald voor een extra controle. Tenminste, als je naar een land buiten het Schengengebied reist – Dit bestaat uit de 22 lidstaten van de Europese Unie en Noorwegen, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein – “Binnen het Schengengebied geldt vrij reizen. Wanneer Nederlanders naar Frankrijk of Duitsland reizen, komen ze dus geen controles van de marechaussee tegen”, verklaart Marlous de Ridder van de Koninklijke Marechaussee. Dat betekent echter niet dat je het papierwerk thuis kunt laten. “Andere Schengenlanden kunnen controleren op inkomend verkeer. Dat kan ook gebeuren als je met de auto of trein reist. Dus het is verstandig altijd een toestemmingsformulier en andere benodigde documenten bij je te hebben, zelfs als je een dagje met de trein naar Antwerpen gaat”, aldus De Ridder.
Heb je je papierwerk op orde, dan hoeft zo’n controle niet lang te duren. Zo niet, dan kun je flink wat vertraging oplopen. “Dat alleenreizende ouders niet goed voorbereid zijn en zonder papieren naar Schiphol komen, is dagelijkse realiteit. We vragen de achterblijvende ouder dan om naar Schiphol te komen om we proberen bepaalde informatie uit onze systemen te halen. De onderzoeken om vast te stellen hoe het gezag is geregeld, kosten de marechaussee veel tijd. De kans groot is groot dat je je vlucht mist. De marechaussee moet ervan overtuigd zijn dat de toestemming in orde is en er geen sprake van kinderontvoering is”, zegt de woordvoerder van de Koninklijke Marechaussee.
4) Geen toestemming, ga naar de rechter
Soms wil de andere ouder geen toestemming geven, bijvoorbeeld omdat jullie in een vechtscheiding zitten. “Helaas heb ik in mijn praktijk veel te maken met weigerachtige ouders of ouders die juist op vakantie willen gaan met de kinderen maar geen toestemming krijgen van de andere ouder”, vertelt advocaat familierecht Brenda van Haeften.
Krijg je geen toestemming van je ex, dan kun je naar de rechter stappen om een vervangende toestemming te vragen. De rechter probeert het risico in te schatten dat jij met de kinderen in het land blijft. Hij onderzoekt bijvoorbeeld in hoeverre je banden hebt met het land waar je naartoe reist, “Gaat het om een gewone vakantie van een paar weken, dan zal de rechter die toestemming bijna altijd geven”, verklaart Van Haeften. Maar procederen is duur. – Tenzij je vanwege een laag inkomen gebruik kunt maken van gesubsidieerde rechtsbijstand. Dit wordt toevoeging genoemd – “De kosten van vervangende toestemming liggen tussen twee- en drieduizend euro. Dat weerhoudt ouders er soms van naar de rechter te stappen. Bijkomend nadeel is dat een procedure de zaken op scherp stelt”, weet de advocaat familierecht. Een gang naar de rechter kost bovendien tijd. “Is de vakantie al geboekt, dan kan de zaak vaak met spoed voorkomen. Maar dan nog kost het zeker een paar dagen”, aldus Van Haeften. Het is dus slim om eerst de toestemming te regelen en dan pas je vakantie te boeken.
Kindontvoeringen: de feiten
Het aantal kindontvoeringen is de afgelopen jaren licht gedaald. Dat blijkt uit cijfers van het Centrum Internationale Kinderontvoering. In 2015 werden 237 kinderen van of naar Nederland ontvoerd. Een jaar eerder waren dit er nog 247. Ter vergelijking: in 2012 ging het om 286 kinderen. Driekwart van de internationaal ontvoerde kinderen keert niet terug. Behalve de daadwerkelijke ontvoeringen waren er vorig jaar ook nog 375 gevallen van een dreigende kinderontvoering. De gemiddelde leeftijd van de ontvoerde kinderen was 3 jaar. 80 procent van de kinderen worden door hun moeder meegenomen. En de meeste van hen worden ontvoerd naar België en Duitsland. Polen staat op de derde plaats. “Bij veel Nederlanders leeft ten onrechte het idee dat de meeste kinderen worden ontvoerd naar landen Marokko en Turkije. Maar ontvoeringen naar onze buurlanden komen veel vaker voor”, zegt Mireille Pronk van het Centrum Internationale Kinderontvoering. Bel voor meer informatie over kindontvoeringen naar het Centrum Internationale Kinderontvoering: 088 – 8009000 (op werkdagen open van 09.30 tot 16.30 uur)
Gevangen in Nederland
Alianne Looijenga kan met haar kinderen niet naar het buitenland omdat de vader weigert om toestemming te geven. “Als onderdeel van mijn studie moest ik een paar maanden in het buitenland studeren. Het was totaal niet mijn bedoeling om daar te blijven. Ik liet alles hier doorlopen zoals de huur en energie. En de kinderen zouden daar Nederlandse les krijgen. Toch wilde mijn ex mij geen toestemming geven om de kinderen mee te nemen. Ook al had hij toen al meer dan 2 jaar geen enkel contact met ons gehad of belangstelling in hen getoond. Het weigeren van toestemming is een manier voor hem om macht en controle over mij en de kinderen uit te oefenen. Hij toont geen enkele interesse in zijn kinderen maar op deze manier kan hij ons dwars zitten. Ik ben toen naar de rechter gestapt, maar die ging mee in zijn verhaal. Dat was een hele harde klap voor mij. Door zijn opstelling kunnen de kinderen nooit op vakantie in het buitenland. Wij zitten gevangen in Nederland. De enige manier om daar onderuit te komen is dat ik zijn ouderlijk gezag aanvecht. Dat overweeg ik, maar het is geen gemakkelijke weg.”
Alleen reizen met je kind 1
Alleen reizen met je kind 2
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Je huis als hotel →
5 grootste misverstanden over je autoverzekering →
Het gevaar van verborgen gebreken →
