Ah wat schattig, een mini-enquête
De mini-enquête fiscale constructies irriteert me enorm. Alleen de naam al. Veel te schattig. Een mini-enquête – oké, officieel heet-ie ondervragingscommissie maar iedereen zegt mini-enquête – hou je onder ondeugende belastingontduikertjes, sorry ontwijkertjes, die hun centjes per ongeluk op de Kaaimaneilanden hebben gedropt. Foei, volgende keer niet meer doen, hoor. Maar de beschamende rol die Nederland speelt bij internationale belastingontduiking verdient wat mij betreft een maxi-onderzoek.
Volgens Oxfam Novib is Nederland het op twee na ergste belastingparadijs van de wereld, na Bermuda en de Kaaimaneilanden. Wij hebben hier geen palmbomen maar wel zo’n twintigduizend brievenbusfirma’s. Waar jaarlijks zo’n 4000 miljard euro ‘doorheen stroomt’. Toch zijn de ambities van de onderzoekscommissie bijzonder mini. De internationale multinationals die Nederland gebruiken voor fiscaal aantrekkelijke constructies, zoals IKEA, Starbucks en Google, zijn niet eens opgeroepen. Dat is hetzelfde als een parlementaire enquête over de Fyra houden en de NS niet uitnodigen.
En wie wel is gevraagd, wordt niet bepaald het vuur aan de schenen gelegd. Zo mocht de Curaçaose trustadviseur Gregory Elias komen opdraven. Hij zou betrokken zijn bij honderden dubieuze belastingconstructies uit de Panama Papers. Elias wil niets weten van belastingontwijking, maar noemt het belastingbesparing. Ik citeer een klein stukje.
Henk Nijboer (PvdA): „Mag ik u een morele vraag stellen? U geeft veel aan goede doelen. Dat is niet heel veel in de media, maar staat geloof ik op uw site vermeld. Maar de publieke zaak, goed onderwijs, goede infrastructuur, goede culturele voorzieningen, is toch ook een belangrijk publiek goed dat we met zijn allen zouden moeten betalen.”
Gregory Elias: „Ik betaal eraan mee. Heel veel.”
Nijboer: „Ja.”
Elias: „Uit mijn goede doelen.”
Nijboer: „Wat zou u vinden van het standpunt dat iedereen die naar vermogen geld verdient, dan wel met zijn vermogen dan wel via een inkomen, een evenredig deel aan belastingen moet betalen in eigen land?”
Elias: „Daar ben ik het helemaal mee eens”
Nijboer: „U bent het ermee eens.”
Elias: „Ben ik helemaal mee eens”
Nijboer: „U werkt er niet aan mee met uw bedrijf dat dat soms knelt? Ook al is het legaal. En belastingbesparend, als ik zelfs uw definitie gebruik.”
Elias: „Het is belastingbesparing.”
Diepe zucht. Het verhoor van Elias eikelt twee uur voort en nergens maken de Kamerleden het hem echt moeilijk. Hij krijgt volop de ruimte om zijn geïrriteerde en arrogante zelf te zijn.
Er zijn niet veel momenten dat ik de Amerikaanse politiek als voorbeeld zie. Maar dit is er wel eentje. De mini-enquête fiscale constructies duurt nog tot en met vrijdag. Ik stel daarom voor dat de onderzoekscommissie vandaag een paar uur inlast om naar de opnames van Amerikaanse hoorzittingen te kijken, bijvoorbeeld die over de ineenstorting van energiebedrijf Enron en de kwalijke rol die de huisaccountant daarbij speelde. Minimale inspanning, hopelijk met maximaal resultaat.
Ah wat schattig, een mini-enquête
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Tjerk Veenstra is mijn held →
Goedkoop heeft altijd zijn prijs →
Roze is voor meisjes →