In memoriam: de kostwinner
Lieve kostwinner, bedankt voor alle noeste arbeid. Jij droeg in je eentje de zware last om geld voor het hele gezin binnen te brengen. De duizenden luiers, de studie van je bollebozen, de zomervakanties naar Spanje. Ze kwamen allemaal uit jouw portemonnee. Je vrouw streek jouw overhemden, maar jij betaalde het strijkijzer. Zij kookte, maar als jij niet werkte, zouden de pannen leeg zijn. En zonder jouw centen waren er geen meubels om af te stoffen.
Maar het gaat niet meer. Tenminste dat concludeert budgetvoorlichter Nibud. Het traditionele kostwinnersgezin loopt financieel tegen de klippen. Er is vooral zorg over gezinnen met twee of meer koters waarbij papa jaarlijks 35.000 euro of minder binnen brengt. Het leven is te duur geworden om alles uit één inkomen te bekostigen. Zeker als dat niet bijzonder riant is.
Volgens het Nibud zijn gezinnen zoals dat van jou dan ook een ‘échte risicogroep’. Ik vraag me af wat je vindt van dat etiketje. De broodwinner zit al zolang in het verdomhoekje. Het heersende beeld: je bent hopeloos ouderwets, je gunt je vrouw geen carrière en je ziet jouw nageslacht alleen als je op zondag het vlees snijdt. Plofkip dan, want een lekkere malse biefstuk kun je niet betalen.
Al die zwartmakerij heb je niet verdiend. Je hebt op jouw manier goed voor je gezin gezorgd. Maar het is tijd voor een nieuwe koers. Want natuurlijk is het je eer te na om het stempel ‘hopeloos geval’ te krijgen. Met een beetje pech wordt er straks nog een kostwinnerskorting in het leven geroepen, een fiscaal extraatje voor zielige alleenverdieners. Dat moet je niet willen.
De realiteit is dat je een uitstervend ras bent. Jongeren hebben helemaal niets met het traditionele kostwinnersgezin. Ongeveer de helft van hen wil net zoveel werken als de partner, zo blijkt uit onderzoek van het Centraal Planbureau. De rest kiest voor het anderhalfverdienersmodel waarbij de man de hele week werkt en de vrouw in deeltijd. Heel anders dan in 2001: toen wilde veertig procent van de jongens op de middelbare school nog kostwinner worden. En droomde bijna een kwart van de meisjes van een broodwinner als man.
Ik neem graag afscheid in stijl. Als de ene helft van een tweeverdienersstel vind ik het fijn om een moeder te zijn die kan gaan werken. Maar als dochter van een kostwinner vond ik het ook fijn om een moeder te hebben die veel thuis was. Bedankt daarvoor. En vaarwel.
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Tjerk Veenstra is mijn held →
Goedkoop heeft altijd zijn prijs →
Ah wat schattig, een mini-enquête →