Werknemer hoeft niet akkoord te gaan met loonoffer
V&D vraagt zijn personeel salaris in te leveren. Net als veel andere bedrijven in zwaar weer. Moet je daarmee akkoord gaan?
Minder loon versus het risico op helemaal geen salaris. De medewerkers van V&D moeten kiezen uit 2 kwaden. Het warenhuis wil de salarissen van zijn werknemers met 5,8% verlagen. Dit zou onvermijdelijk zijn om ontslagrondes te voorkomen. V&D is lang niet het enige bedrijf dat werknemers vraagt loon in te leveren. Onder dreiging van een massaontslag of een faillissement zijn veel werknemers geneigd akkoord te gaan. Maar is dat wel zo slim?
Weigeren
Je hebt als werknemer in ieder geval altijd het recht salariskorting te weigeren. Een werkgever mag nooit eenzijdig de arbeidsvoorwaarden aanpassen. “V&D wil de salarisverlaging opleggen, maar dat kan juridisch gezien helemaal niet”, zegt Joyce Mooring van FNV Bondgenoten.
Iedere werknemer moet apart akkoord gaan; een meerderheid is niet voldoende. Zo voerde een detacheringsbedrijf salariskorting bij alle werknemers in toen 70% akkoord was. De rechter greep in: alleen de werknemers die ondertekend hadden, kregen minder loon.
Bonden
Is er een CAO, dan kan de werkgever ook bij de bonden aankloppen om het loon te verlagen. Gaat de bond akkoord, dan ben je als werknemer wél gebonden. “In de praktijk zal geen enkele vakbond die salarisverlaging in de CAO opnemen. Bonden proberen juist vaak betere arbeidsvoorwaarden op te laten nemen in de CAO, in ruil voor vrijwillige salarisverlaging”, legt arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen uit.
Maar in de praktijk is het de vraag hoe vrijwillig zo’n loonoffer is als ontslag boven je hoofd hangt. Uit onderzoek van Nyenrode Business Universiteit blijkt dat 1 op de 3 werknemers een lager loon accepteert als daardoor ontslag kan worden voorkomen. “Werknemers maken bij de vraag om een loonoffer vaak ook de afweging of zij zelf aan de beurt zijn voor ontslag. Iemand die weet dat hij waarschijnlijk buiten schot blijft, bijvoorbeeld omdat hij ergens al lang werkt, zal minder snel geneigd zijn salaris in te leveren dan iemand wiens baan op de tocht staat”, stelt Van Gelderen.
Pensioenopbouw
Baanbehoud kan een legitieme reden zijn om salariskorting te accepteren. Maar bedenk dat een loonoffer niet alleen doorwerkt in je salaris. Inleveren van salaris, ook al is het maar tijdelijk, heeft gevolgen voor je pensioenopbouw. Maar ook WW-uitkering en ontslagvergoeding zijn lager als je vervolgens alsnog wordt ontslagen. Het laatstverdiende (lagere) loon is immers de basis voor het berekenen van de uitkering.
Ga je akkoord, dan moet je volgens Van Gelderen in ruil altijd een tegenprestatie verwachten. “Vraag je baas vast te leggen dat de salarisverlaging tijdelijk is en dat je je baan behoudt in ruil voor het loonoffer.”
Wassen neus
Hij erkent dat zo’n baangarantie in de praktijk een wassen neus is. “Als het bedrijf vervolgens alsnog failliet gaat, heb je er niets aan.” In de bouw ging het zo enkele keren flink mis. Werknemers gingen akkoord met een loonoffer van tientallen procenten, maar hun bedrijf ging alsnog over de kop.
Ook is het slim vast te leggen dat je de salarisverlaging alleen accepteert als alle collega’s ermee akkoord gaan. Dit om te voorkomen dat je straks de enige bent die op een houtje zit te bijten.
Joyce Mooring van FNV Bondgenoten gelooft niet dat een loonoffer een bedrijf kan redden. “Salarisverlaging biedt bedrijven in zwaar weer geen structurele oplossing.”
Vakantiedag
Er zijn volgens haar ook andere manieren om de werkgever te ondersteunen, zoals inleveren van een vakantiedag. “Je salaris is de basis waarop je je uitgaven inricht. Het is heel ingrijpend als dat wordt verlaagd.”
Daar staat tegenover dat ontslag nog meer impact heeft op een werknemer. Van Gelderen: “Het is op dit moment voor werkgevers makkelijker een werknemer te ontslaan dan om zijn loon te verlagen. Een loonsverlaging moet immers altijd op basis van vrijwilligheid en ontslag niet. Ik vind dat een makke in het systeem. Want ontslag treft een werknemer veel harder.”
Ontslagvergoeding
Een loonoffer heeft grote invloed op je ontslagvergoeding. Hierbij een rekenvoorbeeld Martin (57) werkt al 20 jaar als accountmanager bij een bouwbedrijf. Zijn baas vraagt hem loon in te leveren omdat de zaken slecht gaan. In plaats van 3.200 euro wordt zijn loon 2.880 euro. Enkele maanden later wordt hij alsnog ontslagen.
Werknemer hoeft niet akkoord te gaan met loonoffer
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Co-ouderschap, hoe regel je dat financieel? →
Je huis opeten wordt lastiger en steeds minder populair →
Een schone lei krijg je niet voor niets →
