Recht op vorstverlet hangt af van de baas
Je hebt recht op vorstverlet als het zo koud is, dat werken je gezondheid schaadt. Maar bij welke temperatuur dat is, staat niet in de wet. Dus je moet maar hopen dat je baas net zo’n koukleum is als jij.
Ook al is het tot nog toe niet echt bar geweest, we zitten weer middenin de koudste maanden van het jaar. Soms is de kou zo erg, dat werken lastig of zelfs ronduit gevaarlijk wordt. Niet als je lekker binnen achter je computer zit, maar wel voor werknemers die buiten of in onverwarmde ruimtes werken, zoals bouwvakkers, tuinmannen, postbodes en politieagenten.
Hartritmestoornissen
Door extreme kou vermindert de bloedtoevoer naar handen en voeten, wat in het ergste geval leidt tot afsterving van vingers en tenen. Ook is er het risico dat vingers bijvoorbeeld aan gereedschap vastvriezen. Kou kan tevens leiden tot onderkoeling, met zelfs hartritmestoornissen tot gevolg.
In de wet is dan ook vastgelegd dat een werkgever ervoor moet zorgen dat werknemers geen gezondheidsschade oplopen door lage temperaturen tijdens het werk. “Dat is onderdeel van de verantwoordelijkheid die de werkgever draagt voor goede arbeidsomstandigheden”, stelt arbeidsrechtadvocaat Maarten van Gelderen.De baas kan bijvoorbeeld isolerende werkkleding aanbieden of extra pauzes in een verwarmde ruimte inlassen. Helpt dat onvoldoende, dan kan een werkgever de werktijden verkorten.
Bij zeer extreme kou kun je werk weigeren. Er moet dan wel sprake zijn van een ernstig en onmiddellijk dreigend gevaar. Je moet ook direct bij je baas melden dat je stopt met werken.
Werk weigeren
Bij welke temperatuur de baas in actie moet komen, ligt niet vast. De wet is weinig dwingend. “Er is geen bepaling in de wet die stelt dat werknemers vanaf een bepaalde temperatuur werk kunnen weigeren, als er niks geregeld is”, zegt Van Gelderen. Reden daarvoor is dat de temperatuur alleen niet alles zegt. Ook tocht, wind en gladheid kunnen het werk bemoeilijken. Een koude wind kan bijvoorbeeld zeer onprettig zijn voor glazenwassers die op grote hoogte werken.
In sommige cao’s staan wel concrete afspraken. Is de gevoelstemperatuur lager dan -6 graden, dan moeten bouwvakkers en schilders stoppen met werken. Ook mogen zij hun werk neerleggen, als de werkplaats onder de sneeuw ligt of looppaden op de werkplaats door regen of andere neerslag onbegaanbaar zijn geworden. In andere cao’s staat dat het werk mag worden neergelegd als de echte temperatuur onder 0 graden Celsius ligt.”De werkgever is in die gevallen verplicht het loon volledig door te betalen”, verklaart Linda Vermeulen, woordvoerder van vakbond FNV. De werkgever mag wel binnen vervangend werk aanbieden aan zijn werknemers.
Beschermende kleding
Sommige werknemers werken iedere dag in de kou, zoals medewerkers in koel- en vriescellen. Ook dan geldt dat de regels voor werkgevers weinig concreet zijn. De arbobeleidsregels geven wel voorschriften voor het werken in koude omstandigheden, zoals het aanbieden van beschermende kleding als de temperatuur onder de 15 graden komt. Maar deze zijn niet verplicht.
Niet alleen werken bij extreme kou is slecht voor je gezondheid, ook hitte kan risico’s met zich meebrengen. Een belangrijk probleem bij hitte is dat concentratie dan vaak afneemt. Dat is extra gevaarlijk als je voor je werk een voertuig bestuurt of met gevaarlijke machines werkt. Ook voor zwangeren is hitte niet goed.Toch lopen werknemers volgens het Arbeidsinspectie Loket pas echt risico bij temperaturen boven de 40 graden. Maar ook dat is geen wettelijk vastgestelde grens.
Vorstverlet krijgen hangt af van de baas
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Co-ouderschap, hoe regel je dat financieel? →
Je huis opeten wordt lastiger en steeds minder populair →
Een schone lei krijg je niet voor niets →
