Uw eigen goede doel
Een ‘fonds op naam’, dat klinkt peperduur. Maar met hulp van de fiscus is het wellicht betaalbaarder dan u denkt.
De Bill & Melinda Gates Foundation is misschien wel het grootste goede doel ‘op naam’. De oprichter van Microsoft, Bill Gates, schenkt de komende jaren via dit fonds maar liefst 10 miljard dollar aan ontwikkelingslanden. Met zulke bedragen lijkt een eigen fonds niet voor iedereen weggelegd. Maar ook kleinere weldoeners kunnen een fonds oprichten met een zelfgekozen doelstelling én naam. Dat kan al vanaf €10.000. Bovendien bieden goede doelen steeds vaker de mogelijkheid om ‘gericht’ te geven.
Persoonlijke drijfveren
De truc bij een fonds op naam is om niet op eigen houtje een compleet nieuw goed doel met uw naam op te richten. In plaats daarvan sluit u zich aan bij een bestaande organisatie. Steeds meer goede doelen, zoals het Prins Bernhard Cultuurfonds, de KWF Kankerbestrijding en het Oranje Fonds, bieden particulieren en bedrijven de mogelijkheid een fonds op naam op te richten.
Dat bestaat dan uit een schenking aan een goed doel met een specifieke doelstelling. Deze schenking kan in één keer plaatsvinden, maar kan ook in een paar jaar worden opgebouwd. De oprichter kan op deze manier voor een groot aantal jaren zijn familienaam, bedrijfsnaam of de naam van een overleden dierbare aan een goed doel verbinden. Zo is een fonds op naam een alternatief voor mensen die overwegen na hun overlijden een groot bedrag na te laten aan een goed doel.
Volgens Brenda van Staaveren van Oxfam Novib, dat zich bezig houdt met armoedebestrijding in ontwikkelingslanden, wordt schenken via een fonds op naam populairder. “Donateurs vinden het steeds belangrijker dat het initiatief waaraan zij schenken past bij hun eigen drijfveren. Bij een fonds op naam hebben ze daar een grote stem in.” Zo kozen Geert Hamers en Klaasje Douma (zie kader) via Oxfam Novib voor een speciaal fonds voor onderwijs aan meisjes.
Een naam die blijft
Een fonds op naam oprichten gebeurt veelal bij leven, maar het kan ook bij testament. Een mooie manier om de familienaam te laten voortleven. Het is ook mogelijk het fonds een aantal jaren na overlijden in stand te houden. “Er zijn verschillende alternatieven”, vertelt Van Staaveren. “Wij zoeken samen met de donateur naar de vorm die het best past bij zijn of haar wensen.”
Door het goede doel, het hoofdfonds, wordt gezorgd dat het geld naar het specifieke doel gaat en zij regelen de administratieve zaken. Over het algemeen neemt het hoofdfonds de kosten voor het oprichten van een fonds op naam voor zijn rekening. De doelstelling en de naam van het fonds draagt de gever aan, maar deze moeten wel bij de doelstellingen van het hoofdfonds passen. “Wij adviseren donateurs te kiezen voor een breed doel, zodat we meerdere jaren vooruit kunnen. Als je bijvoorbeeld alleen geld wil schenken aan waterputten in Angola, zullen we lang niet altijd initiatieven hebben lopen die daarbinnen passen”, aldus Van Staaveren.
Een fonds op naam wordt opgericht door middel van een overeenkomst tussen de schenker en het goede doel. Het geld staat meestal op een bankrekening. De schenker kan ervoor kiezen om de rente die het fonds oplevert te laten uitkeren, of het fonds te laten interen op het eigen vermogen. Ook maakt u afspraken over de levensduur van het fonds, bijvoorbeeld 5, 10 of 15 jaar, waarbij jaarlijks, naast het rendement, een deel van het vermogen voor besteding beschikbaar komt. Sommige schenkers kiezen ervoor het fonds op naam voor de eeuwigheid te laten voortbestaan. In dat geval is alleen het rendement beschikbaar als jaarlijks budget.
Minimaal €10.000
Een fonds op naam is niet voor iedere portemonnee weggelegd. Er geldt een minimuminleg die varieert van bijvoorbeeld €10.000 (bij Cordaid) tot €100.000 (bij Hersenstichting Nederland). Het goede nieuws: een gift aan een fonds op naam is fiscaal aftrekbaar wanneer de schenking minimaal 1 en maximaal 10 procent van het inkomen bedraagt.
Een voorwaarde is wel dat de fiscus het goede doel aanmerkt als Anbi (algemeen nut beogende instelling). Ook moet de schenking bij de notaris worden vastgelegd. Afhankelijk van het inkomen kan het fiscale voordeel oplopen tot 52 procent. Bij Oxfam Novib geldt een minimuminleg van €10.000 per jaar over minimaal 5 jaar. Door het fiscale voordeel is dat in werkelijkheid €4800 per jaar, dus €400 netto per maand.
Eigen stichting
Een alternatief voor een fonds op naam is het oprichten van een
eigen stichting. Voordeel is dat er in dit geval geen minimum aan startkapitaal nodig is. Nadeel is dat er meer papierwerk bij komt kijken, zoals het kiezen van een rechtsvorm, het werven van bestuursleden en een inschrijving bij de Kamer van Koophandel. Ook moet de notaris de statuten vaststellen. Bovendien is het verstandig om bij de belastingdienst een btw-vrijstelling en de Anbi-status aan te vragen. Deze wettelijke financiële verplichtingen blijven ook na de oprichting bestaan. Zo moet er bijvoorbeeld een gedegen administratie worden bijgehouden. Op de website van de Kamer van Koophandel is meer informatie te vinden over het oprichten van een stichting.
Gericht schenken
Zonder een groot startkapitaal gericht geld schenken kan ook eenvoudiger. Zo bieden sommige goede doelen donateurs de mogelijkheid om de bestemming van de schenking te bepalen. Bij KWF Kankerbestrijding kunnen donateurs bijvoorbeeld al bij een bijdrage vanaf €25 per jaar kiezen voor een specifiek onderzoeks-terrein, waaronder borstkanker, leukemie en kankerpreventie. Bij Oxfam Novib kunt u vanaf €12 per maand kiezen uit de thema’s voedselzekerheid, onderwijs of water. Een project adopteren kan ook, maar dat kost eenmalig minimaal €30.000. Cordaid biedt projectadoptie vanaf €2500.
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Ken je keurmerk →
Stappenplan voor gulle gevers →
Verbeter de wereld, begin met beleggen →
