Ik kan me best voorstellen dat Shell zich niet meer welkom voelt in Nederland
Het klimaat in Nederland is guur voor grote bedrijven. Tenminste, dat zei beleggingsclub VEB van de week met zoveel woorden tegen deze krant. Shell kondigde deze week aan dat het volledig Brits wordt. Het hoofdkantoor van onze grootste onderneming gaat naar het Verenigd Koninkrijk. Het is de tweede multinational in korte tijd die van Nederland naar Londen vertrekt. Unilever besloot vorig jaar al naar de andere kant van de zee te verhuizen.
Het kabinet schoot direct in de kramp en deed een poging de Tweede Kamer te overtuigen alsnog de dividendbelasting af te schaffen, wat hopeloos mislukte. Deze wanhoopsdaad maakte opnieuw pijnlijk duidelijk hoezeer de politiek naar de pijpen danst van het internationale bedrijfsleven. En dat terwijl het maar zeer de vraag is of de dividendbelasting de doorslag heeft gegeven bij de beslissing van Shell om het hoofdkantoor te verplaatsen.
“Het is voor Shell gewoon gemakkelijker om in één land te zitten in plaats van twee”
Want er speelt zoveel meer. Allereerst is het voor Shell gewoon gemakkelijker om in één land te zitten in plaats van twee. Het bedrijf is al Brits qua ondernemingsvorm, maar het hoofdkantoor zit nu nog in Den Haag. En voor de belastingen is Shell ook Nederlands. Het scheelt een hoop rompslomp als je dat allemaal in één land onderbrengt.
De Financial Times noemde vooral de timing ‘verdacht’, zo’n zes maanden na de uitspraak van een Nederlandse rechter dat de oliegigant zijn CO2-uitstoot aanzienlijk moet terugbrengen. Het vertrek verandert uiteraard niets aan de uitspraak. Maar, zo stelt de Financial Times, de verhuizing maakt het wel minder waarschijnlijk dat toekomstige zaken tegen Shell voor een Nederlandse rechtbank worden behandeld. Dat zou Shell goed uitkomen. Want de Nederlandse rechtspraak wordt, volgens de Britse krant, na de Shell- en de Urgenda-zaak, als gunstig gezien voor milieuactivisten. Met andere woorden: wellicht is het olieconcern ook gevlucht voor een rechterlijke macht die kritisch is op grote vervuilers.
En niet alleen Nederlandse rechters trekken een lijn in het zand. ABP, het grootste pensioenfonds van Nederland, kondigde een paar weken geleden aan te stoppen met beleggen in producenten van fossiele brandstoffen. Pensioenfonds Horeca en Catering en het pensioenfonds voor de metaalsector, PME, gingen ABP al voor.
“Ik kan me best voorstellen dat Shell zich niet meer zo welkom voelt in Nederland”
Shell-topman Ben van Beurden reageerde als door een wesp gestoken op het nieuws dat het pensioenfonds van onder meer ambtenaren en leraren uit fossiel stapt. ,,We zijn teleurgesteld in het besluit van ABP”, zei hij. Wat waarschijnlijk ook niet hielp, was dat Shell van tevoren niet op de hoogte was gebracht van het besluit . ,,We hoorden het op het nieuws.”
Ik kan me dus best voorstellen dat Shell zich niet meer zo welkom voelt in Nederland. Dat komt niet zozeer door het kabinet, dat doorgaans alles in het werk stelt om multinationals als Shell, maar ook Tata Steel en Unilever, te pleasen. Maar doordat andere delen van de maatschappij de klimaatcrisis wél uiterst serieus nemen en inzien dat rigoureuze stappen nodig zijn. Zij durven, in tegenstelling tot de politiek, weerwoord te bieden aan de oliereus die al tijden dreigt met een verhuizing over zee.
Dat het in Nederland guur aanvoelt voor grote vervuilers als Shell, zie ik vooral als iets positiefs. Het warme klimaat, waar de fossiele industrie zo hard aan werkt, is veel desastreuzer.
Ik kan me best voorstellen dat Shell zich niet meer welkom voelt in Nederland
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Serie Degrowth – Is er een rechtvaardig alternatief voor kapitalisme? →
Serie Degrowth – Doei groei! Kan het kapitalisme ook zónder? →
Ramp, catastrofe of crisis: hoe noemen media klimaatverandering? →
