Zo efficiënt, dat alles in de soep loopt
Een leeg ziekenhuisbed kost geld. Vooral omdat er een arts en verpleger paraat moeten staan voor het geval er wel een patiënt binnenkomt. Om geld te besparen, hebben we de zorg in Nederland enorm efficiënt gemaakt. Zo efficiënt dat alles nu in de soep loopt. De politiek doet alsof het afzeggen van kankeroperaties een logisch gevolg is van de toename van het aantal Covid-19-besmettingen. Dat er nu allerlei operaties en behandelingen niet doorgaan is echter niet alleen te wijten aan het virus, maar ook aan eerdere politieke keuzes.
Eind januari jubelde De Nederlandsche Bank nog dat marktwerking onze zorg goedkoper heeft gemaakt. ‘Door toenemende concurrentie besparen verzekeraars gemiddeld zo’n 800 miljoen euro per jaar’. Joepie. Dat deden ze onder meer door ziekenhuizen in de nek te hijgen dat ze geen bedden of kamers leeg moeten laten staan. En onrendabele ziekenhuizen te sluiten, met ziekenhuisbedden die nu zeer welkom waren geweest. Voor iedereen die zo hoog opgeeft over onze gezagsgetrouwe oosterburen: er zijn meer verschillen tussen Nederland en Duitsland. Daar hield de regering de sluiting van kleine ziekenhuizen tegen.
Die 800 miljoen is een fractie van de kosten die we kwijt zijn om de economie overeind te houden tijdens de coronacrisis. Dus achteraf was het misschien toch niet zo’n hele slimme besparing. Vooraf ook niet trouwens. Virologen waarschuwen al tijden voor het groeiende risico op pandemieën, alleen werden ze toen nog niet zo serieus genomen. Door onze enorme veestapel en ontbossing – waardoor we meer in contact komen met wilde dieren – neemt de kans op zoönoses toe. Denk aan de Mexicaanse griep uit 2009 en de hiv-pandemie.
Ook de opwarming van de aarde is een risico voor de volksgezondheid: het IPCC waarschuwde al dat subtropische ziektes als malaria en dengue zich verder zullen verspreiden. Met dat in het achterhoofd is het nogal onverstandig om onze ziekenhuizen permanent tot aan de nok toe vol te leggen.
Nu de zorg wordt afgeschaald, zie ik venijn tussen mensen groeien. Een afspraak met een vriendin is sinds dinsdag weer iets om stiekem over te doen. Uit angst voor reacties als: ‘de hartoperatie van mijn vader wordt straks uitgesteld omdat jij zo nodig met vrienden wil afspreken.’ De politiek pookt dat vuurtje gretig op. Jullie hebben het allemaal zelf in de hand, is keer op keer de boodschap van Rutte en De Jonge. Het gekift tussen burgers leidt de aandacht af van de doorgeslagen efficiëntie in de zorg, onder druk van politieke keuzes.
Het virus is niet vatbaar voor discussie, maar onze politici toch hopelijk wel. We hebben geen idee hoe lang deze pandemie nog gaat duren. Bovendien is Covid-19 geen incident. We moeten nu al beginnen met de voorbereiding voor Covid-23 en Covid-28. Door ons zorgstelsel zo in te richten dat het niet totaal spaak loopt bij een virusuitbraak of andere besmettelijke ziekte. En ja, een overschot aan ziekenhuisbedden en -personeel kost geld. Maar een teveel aan patiënten nog veel meer.
Zo efficiënt, dat alles in de soep loopt
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Burgemeesters zien met lede ogen invloed op crisis afnemen →
Schaarste aan ziekenhuisbedden is ook een ordinaire centenkwestie →
Ook na corona werken vanaf zolder →
