Met een sloepje tegen tanker Shell
Gebrek aan lef en ambitie heeft Mark van Baal niet. De oprichter van Follow This is als eenling de strijd aangegaan met olieboer Shell en hij lijkt nog te worden gehoord ook.
Toen Mark van Baal (50) nog freelance energiejournalist was, voelde hij zich vaak een roepende in de woestijn. Hij begreep maar niet waarom oliebedrijven zo weinig haast maakten met de overstap naar duurzame energie. Tijdens veel interviews voelde Van Baal, opgeleid als ingenieur aan de TU Delft, ze kritisch aan de tand over hun rol in de opwarming van de aarde. En over het feit dat olie uit de grond halen steeds duurder wordt. “Ik dacht nog heel naïef: als ze straks mijn artikel lezen, dan zien ze het licht wel.” Maar dat gebeurde nooit. Toen het tot hem doordrong dat hij als journalist de wereld niet kon veranderen, werd hij aandeelhouder.
Wanneer ontstond het idee voor Follow This?
“Toen ik het boek De Prooi van Jeroen Smit las, over de geschiedenis van de ondergang van ABN Amro. Dat boek beschreef hoe de Britse investeerder TCI er met slechts 1 procent van de aandelen in slaagde de bank onder druk te zetten zichzelf te splitsen. Dat was voor mij een openbaring: ook als kleine aandeelhouder kun je veel invloed uitoefenen. Zo ontstond het idee voor Follow This: ik wilde aandelen Shell kopen, zodat ik een onderwerp zou kunnen agenderen op de jaarlijkse
aandeelhoudersvergadering van Shell.”
Maar één aandeel is niet genoeg om een onderwerp te agenderen, toch?
“Dat klopt, dat kan bij Shell pas als je aandelen ter waarde van 5 miljoen euro hebt. Gelukkig zaten er in mijn netwerk een aantal mensen met een paar miljoen én idealen. Door onder meer de steun van Duncan Stutterheim, oprichter van ID&T, en Bob Crébas, oprichter van Marktplaats, lukte het om voldoende aandelen Shell in handen te krijgen. In 2016 dienden we onze eerste resolutie in: Shell moet doelen stellen die aansluiten bij het Klimaatakkoord van Parijs.”
In 2016 stemden beleggers met 3 procent van de aandelen voor de resolutie van Follow This. In 2017 en 2018 diende Van Baal een beter geformuleerde resolutie in. Toen stemde respectievelijk 6,3 en 5,5 procent van de Shell-aandeelhouders voor zijn resolutie. Onder meer Nationale Nederlanden, Aegon en Van Lanschot Kempen stemden in 2018 voor de resolutie van Follow This.”
Vond u de steun voor uw voorstel niet teleurstellend mager?
“Nee, Shell had een negatief stemadvies gegeven voor onze resoluties. Normaal betekent dat dat meer dan 99 procent van de aandeelhouders tegen stemt. Dat 6 procent vóór stemde, is een heel duidelijk signaal aan Shell. Ik weet zeker dat dat indruk heeft gemaakt: niet voor niets maakte de top eind 2017 bekend dat Shell in 2050 de totale uitstoot gehalveerd wil zien. Inclusief die van de producten. Dat laatste zie ik als een verdienste van Follow This. Shell wilde in het verleden alleen maar praten over haar eigen uitstoot. Dat is zoiets als een sigarettenfabrikant die alleen het rookgedrag van haar eigen werknemers wil aanpakken. De uitstoot van producten was de olifant in de kamer, waar niet over gepraat mocht worden. Wij hebben dat op de agenda gezet.”
Maar is het wel eerlijk om Shell verantwoordelijk te houden voor de uitstoot van de consument? Waarom niet de automobilist die tankt of de vliegtuigpassagier?
“Consumenten zijn afhankelijk van bedrijven. Ik kan als consument bijvoorbeeld wel elektrisch willen rijden, maar er zijn nog steeds onvoldoende openbare laders. Bij bedrijven zit de macht om daadwerkelijk iets te veranderen. En met die macht komt verantwoordelijkheid. Slechts 10 tot 15 procent van de emissies van fossiele brandstoffen houdt verband met de productie ervan. De rest wordt veroorzaakt door het gebruik. Als oliebedrijven die uitstoot niet meenemen in hun doelen, gaan we de klimaatdoelen van Parijs nooit halen”
Is het wel realistisch wat u van Shell vraagt?
“Ja, maar het betekent wel dat Shell een totaal ander bedrijf moet worden. En de top heeft, volgens mij, geen idee hoe. Daarin zitten bijna allemaal 60-plussers, die al meer dan dertig jaar in de olie-industrie werken en die geen verstand hebben van duurzame energie. Shell zegde eind 2017 toe dat het jaarlijks 1 tot 2 miljard gaat investeren de ontwikkeling van groene energie. Dat klinkt veel, totdat je weet dat Shell jaarlijks 30 miljard dollar in olie en gas pompt. Ik zie onze resolutie als een paard van Troje dat oliebedrijven van binnenuit probeert te veranderen. Want doorgaan op de oude weg kan niet. Niet alleen vanwege klimaatverandering. Ook omdat fossiele grondstoffen op raken en het op een gegeven moment simpelweg niet meer rendabel is om die nog uit de grond te halen.”
Waarom alle pijlen op de fossiele industrie?
“De fossiele industrie kan het Klimaatakkoord van Parijs maken of breken. Alle andere klimaatmaatregelen zijn zinloos als we olieconcerns de vrije hand geven. Hoewel Shell ambitieuze doelstellingen heeft geformuleerd, zijn die onvoldoende om de klimaatdoelen van Parijs te halen. En andere olieconcerns doen het nog slechter.”
Eind vorig jaar maakte Van Baal bekend dat Follow This zich niet meer alleen richt op Shell, maar dat het ook het Britse BP en het Amerikaanse Exxon Mobil en Chevron tot stappen wil bewegen. Bij BP en Equinor kreeg stemden beleggers met 8,4 en 12 procent van de aandelen voor zijn voorstel, bij Exxon kwam de resolutie niet op de agenda.
Wat gaat u doen als die steun zo laag blijft? U kunt de oliebedrijven tot niets dwingen met deze resultaten.
“Daar maak ik me geen zorgen over. Bij Shell was 6 procent genoeg om het bedrijf in beweging te krijgen. Ik ben ervan overtuigd dat de druk van aandeelhouders steeds verder wordt opgevoerd. Dat heeft niet zozeer te maken met morele overwegingen, maar met financiële. Grote investeerders realiseren zich steeds beter dat klimaatverandering ten koste gaat van hun andere investeringen, bijvoorbeeld in de landbouw en voedselindustrie. Extreem weer, natuurrampen, en de migratiestromen die daardoor kunnen worden veroorzaakt, zijn bovendien slecht nieuws voor de wereldeconomie.”
Raakt u soms niet moe gestreden?
“Nee, dit verhaal laat juist zien dat de kracht van het individu groot is. Dat geldt niet alleen voor mij, maar ook voor alle andere mensen die aangedurfd hebben hun nek uit te steken. Ik heb gemerkt dat het bij grote beleggers vaak individuen zijn die strijden voor verandering; er is lef voor nodig om tegen een bestuur te stemmen. Jullie lezers kunnen ook via Follow This groene aandeelhouder worden van Shell. Inmiddels zijn dat er al zo’n 4.800; ook zij dragen als individu bij aan een grote verandering.”
C.V. Mark van Baal
Geboren op 27 oktober 1968, in Den Haag
Getrouwd met Marijke Voerman, zoon Barend
1987 Werktuigbouwkunde aan TU Delft
1994 Marineofficier(dienstplicht)
1996 Projectingenieur koelinstallaties
1999 Europees accountmanager van koelinstallaties voor containers
2006 Freelance journalist voor onder meer Technisch Weekblad, Intermediair en Sprout
2015 Oprichter Follow This
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Psychologeld – Groener →
Waarom doneren aan een rijk land als Australië? →
Palmolie: niet boycotten, wel minderen →
