Pas op, zelfstandige!
Misschien had ik gewoon binnen moeten stappen met een knalrood jurkje aan en een groot bord in mijn hand: pas op, zelfstandige! Mijn man en ik hadden deze week een ‘onderhoudsgesprek’ bij de bank. Het doel: doorspreken of onze hypotheek en verzekeringen nog aansluiten op onze portemonnee. Maar omdat we allebei zelfstandig zijn, verschilt het per maand hoe goed gevuld die beurs is.
Om meer zicht te krijgen op onze financiën, stuurde de bank ons vooraf een waslijst met intrigerende vragen als: in welke levensfase zit uw onderneming? Startfase, vroege groeifase, groeifase, volwassenheidsfase, neergang- doorstartfase. Euhhh… Ook moesten we een stapel paperassen aanleveren, waaronder drie jaarrekeningen en belastingaangiftes, een lijst met opdrachtgevers en een verwachting van de winst in 2014.
In alle vragen lees ik hoe de bank naar zekerheid zoekt. “Stuur een lijst met alle openstaande facturen.” Hoezo?! Ik heb nette opdrachtgevers die binnen 31 dagen betalen. Dus geen paniek als een factuur drie weken openstaat.
Het gesprek maakt één ding duidelijk: banken proberen op allerlei manieren inzicht te krijgen in het huishoudboekje van zelfstandigen. Zo moeten ondernemers bijna altijd drie jaarrekeningen overleggen om een hypotheek te kunnen krijgen. Een ondernemer die 2,5 jaar een bloeiende zaak heeft, krijgt dus nul op het rekest. Terwijl een werknemer die een vast contract heeft bij een bedrijf waar veel banen op de tocht staan, wel zonder vragenvuur een lening kan afsluiten. Dat is raar.
We willen graag weten we kunnen lenen als we ooit willen verhuizen. Bij een werknemer kijkt de bank naar het jaarsalaris maar ons inkomen is minder voorspelbaar. En dat vindt de bank lastig. Die kijkt daarom niet alleen naar de gemiddelde winst over de laatste drie jaar maar probeert de cijfers ook nog te interpreteren. ‘Waarom heb je in die periode zoveel verdiend”, vraagt de financieel adviseur streng aan mijn lief. Je zou denken dat ze blij is met een goed jaar maar ze wil de uitschieter buiten beschouwing laten. Ik vraag me af of de bank zo ook omgaat met tegenvallende resultaten.
Banken claimen maatwerk te leveren. Maar in werkelijkheid probeert de adviseur ons aan de hand van een lange lijst standaardvragen in een hokje te drukken. Of je nu ondernemer bent of niet, de bank zou écht naar je persoonlijke situatie moeten kijken. Overigens bleek al het huiswerk een vergissing. “We hebben die gegevens pas echt nodig als u de hypotheek wil aanpassen.” Ik hoop dat tegen die tijd niet meer alle alarmbellen afgaan als er twee ondernemers op bezoek komen.
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Tjerk Veenstra is mijn held →
Goedkoop heeft altijd zijn prijs →
Ah wat schattig, een mini-enquête →