Zo ziet ons menu eruit in 2050
In 2050 zijn we naar schatting met tien miljard mensen op aarde. Om die allemaal te voeden, moeten we anders gaan eten. Hoe ziet het menu van de toekomst eruit?
Aardappelpuree met jus, spruiten en speklapjes. Het traditionele aardappelen-vlees-groentemenu van de jaren 50 en 60 is nog maar bij weinig Nederlandse gezinnen dagelijkse kost. ‘Buitenlandse’ gerechten als nasi, pizza en tortilla’s zijn vast onderdeel van ons eetpatroon geworden.
Volgens wetenschappers moeten we opnieuw drastisch anders gaan eten. Enerzijds om hongersnoden te voorkomen: in 2050 moeten naar schatting tien miljard monden worden gevoed; nu zijn dat er naar schatting 7,6 miljard. Anderzijds omdat de obesitasepidemie van de VS dreigt over te slaan naar Europa.
Minder vlees, meer groente
Vleesliefhebbers kunnen opgelucht adem halen: het is mogelijk om tien miljard mensen te voeden zonder hamburgers en kipkluifjes van het menu te schrappen. Dat blijkt uit een publicatie van 37 internationale wetenschappers in medisch tijdschrift The Lancet in januari dit jaar.
Maar we moeten wel flink minderen met vlees. Een gezond en duurzaam weekmenu bestaat volgens hen uit : drie keer per week vlees (100 gram, voornamelijk kip), twee keer vis, twee eieren en dagelijks bijna twee porties zuivel. Plus elke dag 300 gram groente en 200 gram fruit.
De omschakeling naar zo’n toekomstbestendig menu is een uitdaging: volgens het Voedingscentrum haalt slechts 6 procent van de Nederlanders de nu aanbevolen 250 gram groente per dag. Bovendien eten de meeste mensen vijf tot zes keer per week per vlees, gemiddeld 735 gram. Toch verwacht Jaap Seidell, hoogleraar voeding en gezondheid, dat we de switch gaan maken. ,,Vlees wordt schaarser door de groeiende wereldbevolking en toegenomen vleesconsumptie in China en India. En daarmee duurder. Als we fors meer moeten betalen voor vlees, gaan we echt wel minderen.’’
Gemakseten blijft
Dat we tot nu toe weinig aanstalten maken om ons voedingspatroon aan te passen, komt volgens Seidell omdat we zo tevreden zijn over ons eten. ,,Het eten uit de supermarkt is goedkoop en gemakkelijk te bereiden. Consumenten kopen alleen andere producten als die ook goedkoop en gemakkelijk te bereiden zijn. Vandaar de populariteit van vleesvervangers. We kunnen gewoon hetzelfde blijven koken: bami met vegetarische kipstukjes in plaat van kipfilet.’’
Seidell verwacht dan ook niet dat we massaal aan de veganistische quinoa-sushi met avocado gaan. ,,Er is een kleine groep Nederlanders die heel bewust met eten bezig is. Maar veel Nederlanders hebben noch de tijd, noch het geld om hun eetgewoontes drastisch om te gooien.’’
Kweekvlees
Of kweekvlees populair wordt, hangt volgens Seidell sterk af van de prijs. Kweekvlees komt uit een laboratorium zonder dat er een dier voor hoeft te sterven. De technologie om dierlijke cellen te kweken is er al, maar het is nog onzeker wanneer het eerste betaalbare kweekvlees in de supermarkt ligt.
,,Wij verwachten onze eerste producten in 2021 in de markt te zetten en over drie tot vier jaar biedt een aantal betere restaurants het aan’’, zegt Sarah Lucas van Mosa Meat, een Nederlands bedrijf dat een van de voorlopers is op het gebied van kweekvlees.
Dat het nog even duurt, heeft verschillende oorzaken. Voordat kweekvlees op de markt komt, is goedkeuring nodig van de Europese voedselautoriteit Efsa, een procedure die zo’n anderhalf tot twee jaar in beslag neemt. Bovendien staat de techniek nog in de kinderschoenen en is het handjevol kweekvleesbedrijven nog niet klaar om op grote schaal goedkoop kweekvlees aan te bieden.
Lucas: ,,We schatten dat een kweekvleeshamburger nu zo’n 9 euro zou kosten als we hem industrieel produceren. Dat moet op den duur naar 1 euro gaan, gelijk aan de prijs van een gewone hamburger.’’
Insecten
Insecten worden vaak in één adem met kweekvlees genoemd als eten van de toekomst. In Azië, Zuid-Amerika en Mexico eten ze van oudsher insecten. Zoals chapulines, een soort sprinkhaan. Maar in het Westen wilden mensen tot een jaar of zes geleden absoluut niet aan de insecten.
,,Ik merk dat dat idee verandert. Mensen zijn nieuwsgieriger’’, zegt Evelien Donkers van New Generation Nutrition, een bedrijf dat producten op insectenbasis ontwikkelt en insectenkwekers opleidt.
Het kweken van insecten is duurzamer dan vleesproductie omdat ze veel minder voer nodig hebben dan koeien of varkens. Zo vergt een kilo eetbare krekels 2 kilo voer en een koe maar liefst 25 kilo. Volgens Donkers zijn ze bovendien gezond omdat er veel onverzadigde vetten in zitten. ,,Insecten zijn een mooi alternatief voor vlees of vis, om te beginnen voor een dag in de week.’’
Dat is nog wel toekomstmuziek. Nederland telt zo’n dertig insectenkwekers, lang niet genoeg om de hele Nederlandse bevolking van een wekelijkse maaltijd met insecten te voorzien. Overigens mogen volgens Europese regels lang niet alle insecten worden gegeten. In Nederland mogen alleen buffalowormen, meelwormen, krekels en sprinkhanen als voedsel worden gekweekt.
Minder suiker, vet en zout
Voor onze gezondheid is het belangrijk dat we minder suiker, zout en vet eten. Volgens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) consumeerde een volwassen Nederlander in 2018 gemiddeld 8,7 gram zout en 114 gram suiker per dag, ruim boven de aanbevelingen. Volgens het Voedingscentrum zouden we maximaal 6 gram zout en 50 (vrouwen) tot 60 gram (mannen) suiker per dag tot ons moeten nemen.
De helft van de 20-plussers in Nederland lijdt aan overgewicht. Het aantal ernstig zwaarlijvigen is gestegen tot boven de 100.000. Volgens Seidell komt dat omdat we voortdurend in de verleiding komen om verkeerde dingen te eten. ,,Als je een dagje met je kinderen op stap bent, krijg je overal friet, hamburgers en snoep aangeboden. Ik denk dat we daar in de toekomst negatief op terugkijken. Net als we het nu raar vinden dat in de jaren 70 sigaretten op tafel stonden, terwijl kinderen er omheen speelden.’’
Seidell denkt en hoopt dat er gezondere alternatieven komen voor tussendoortjes als roze koeken, frikandelbroodjes en kaascroissants. ,,Ik verwacht veel van de technologische vernieuwing op het gebied van gemakkelijke snacks. Nu heb je mueslirepen, maar die bevatten veel suiker, zijn vaak droog en bevatten minder energie dan bijvoorbeeld een Snickers.
Wanneer er meer gezond, en tegelijkertijd energierijk, gemakseten komt, hebben veel mensen daar profijt van.”
Recept van de toekomst: Roerbakgerecht met meelwormen (4 personen)
Ingrediënten:
- scheutje zonnebloemolie
- 200 gram meelwormen
- 200 gram peultjes
- 100 gram taugé
- 1 fijngesneden paksoi
- knoflook
- rode ui
- ½ fijngesneden rode peper
- zout
- oestersaus
- koriander
- rijst of mihoen
Instructies
Verhit de olie en fruit een fijngesnipperd uitje en pepertje aan. Bak daarna de meelwormen goed bruin. Voeg op hoog vuur de peultjes, taugé en gesneden paksoi toe. Breng op smaak met een beetje oestersaus en zout. Bestrooi het gerecht met fijn gehakte koriander en serveer het met rijst of mihoen.
Zo ziet ons menu eruit in 2050
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Hoe Wageningen University & Research in de tang van het bedrijfsleven zit →
Psychologeld – De norm →
‘Praten helpt niet, straf vervuilers via hun portemonnee’ →
