Psychologeld – Biedingsoorlog
Waarom zijn we snel bereid om de hoofdprijs te betalen voor artikelen op een veiling? Neem plaats op de sofa van Irene van den Berg. Zij analyseert iedere week ons economisch gedrag.
Ik ben verwikkeld in een biedingsoorlog met Hilly Wolters. Hilly en ik hebben allebei ingezet op kaartjes voor de sauna. Voordat ik mijn computer opstartte, besefte ik nog niet dat ik daar graag naar toe wilde. Maar sinds ik op een veilingsite ben beland, kan ik me niets heerlijkers voorstellen dan me kapot zweten in een houten hokje. Ik moet en zal die goedkope saunatickets krijgen. Al betaal ik er verdomme de hoofdprijs voor.
In de allerlaatste seconde word ik overboden. Ik klik nog een paar keer nerveus op ‘Plaats bod’. Maar het spel is over. Hilly wins. Nu is het moment om weg te klikken en weer aan het werk te gaan. Maar in mijn biedingshigh lukt me dat niet. Mijn oog wordt getrokkken door een witte hangstoel van stof. Helemaal VT Wonen en op het moment dat ik ga bieden slechts 20 euro. ’21’ typen mijn vingers en ze bewegen de muis naar ‘Plaats bod’.
Dan gebeurt er even niets. Marielle Sas en Talia Saga – zou ze echt zo heten of ben ik de enige hier die haar eigen naam gebruikt? – waren bedragen aan het pingpongen, maar ze lijken nu op de wc te zitten. Of is de stoel niet meer dan twintig euro waard? Opeens bedenk ik me dat we helemaal geen plaats hebben voor een hangstoel en dat mijn lief een hangstoel heel lelijk vindt. Shit, ik wil dat ding helemaal niet. Dames, waar zijn jullie? In de laatste seconde redt Marielle me.
Ik heb me laten meeslepen door de combinatie van tijdsdruk en de wil om te winnen. Toch moet ik niet te streng zijn voor mezelf: online veilingen zijn een gedragseconomisch hoogstandje. Niet alleen spelen ze in op onze competitiedrang, er zitten meer slimmigheidjes in. Zo triggeren de veilingen ons biologisch ingebouwde kuddegedrag. Als Marielle, Talia en Hilly iets gaaf vinden, dan willen wij het óók hebben.
En dan spelen de veilingsites ook nog eens listig in op een mechanisme dat ‘perceived ownership’ heet. Als we eenmaal iets bezitten, kennen we daar een hogere waarde aan toe. We zijn daarom bereid om meer te betalen om iets te behouden dan om iets te krijgen. Bij een online veiling heb je tijdelijk het gevoel dat iets van jou is. En dat wil je je natuurlijk niet door ene Hilly laten afpakken.
Na de hangstoel kan ik het niet nalaten om mee te bieden op twee lampen en een hotelovernachting. Opnieuw ben ik te langzaam. Tenslotte koop ik, om mezelf toch even winnaar te voelen, voor 1 euro kaartjes van André Hazes Jr. live in de Brabanthallen. Die wilde niemand hebben.
Biedingsoorlog
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Politiek is terughoudend bij aanpak superrijken: ‘Er zijn geen simpele oplossingen’ →
Privéjacht, dure auto en een groot huis: ‘ultrarijken brengen klimaatdoelen in gevaar’ →
Goede doelen moeten het niet hebben van de superrijken →
