Psychologeld – Opgroeien met schulden
Wat doet opgroeien in armoede met een kind? Neem plaats op de sofa van Irene van den Berg. Zij analyseert iedere week ons economisch gedrag.
Kids van ouders met schulden komen opvallend vaak zelf ook in de financiële problemen, schreef ik vorige week in deze krant. Als kind moet je leren je wensen af te stemmen op je inkomsten en keuzes maken tussen wat leuk is – een concert van Justin Bieber – en wat noodzakelijk – een nieuwe winterjas. In de praktijk blijken veel ouders hier echter zelf niet toe in staat, laat staan dat zij hun kroost het goede voorbeeld geven. Wie opgroeit met schulden, maakt daardoor later vaker een zootje van zijn financiën.
Een lezer wees mij naar aanleiding van dit artikel op een onderzoek uit 2015 over wat armoede met een kind kan doen. Amerikaanse psychologen lieten kinderen van arm tot rijk allerlei opdrachten doen. Zo moesten de jongens en meisjes gekleurde ringen in zo min mogelijk stappen in de goede volgorde leggen. Kinderen uit een arm gezin bleken opvallend slechter te kunnen plannen. En juist plannen is heel belangrijk om verstandig met geld om te gaan.
Mijn eerste gedachte, of beter gezegd vooroordeel: misschien kunnen ouders met een lagere sociaaleconomische achtergrond gemiddeld gezien slechter plannen. Niet zo gek dat ze – het gebrek aan – die eigenschap over geven op hun kinderen. Maar volgens de wetenschappers is er een directer verband tussen armoede en het kinderbrein. Want wanneer het inkomen van pa en ma weer steeg, gingen ook de planningsvaardigheden van de kinderen omhoog. Zakten de ouders juist dieper weg in de rode cijfers, dan scoorden hun koters nog slechter op de taakjes.
Recenter onderzoek toont aan dat de hersenen van arme kinderen er ook anders uitzien. Amerikaanse neurowetenschappers legden meer dan honderd kinderen tussen de 7 en 12 jaar, met een verschillende sociaaleconomische achtergrond, onder de mri-scanner. Daaruit bleek dat de hersengebieden die stress, emoties en het geheugen regelen bij arme kinderen slechter verbonden zijn met andere delen van het brein. Hoe armer het gezin waarin ze opgroeiden, des te zwakker de verbinding. Arme kinderen hebben daardoor slechtere schoolresultaten en een grotere kans op een depressie.
Treurig dat een slechte financiële start voor kinderen zoveel impact heeft. Armoede en schulden zijn trouwens niet hetzelfde. Er zijn genoeg mensen die jarenlang rond het bestaansminimum leven en geen schulden maken; helaas heeft dat toch invloed op hun kids. Andersom kan een gezin uit een hogere sociaaleconomische klasse in de armoede wegzakken door schulden; ook dat heeft impact.
Een lichtpuntje: uit onderzoek blijkt ook dat armoede en schulden een kleinere invloed op kinderen hebben als hun ouders ze een liefdevol thuis geven.
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
Politiek is terughoudend bij aanpak superrijken: ‘Er zijn geen simpele oplossingen’ →
Privéjacht, dure auto en een groot huis: ‘ultrarijken brengen klimaatdoelen in gevaar’ →
Goede doelen moeten het niet hebben van de superrijken →
