‘Kostgeld is leergeld’
Je kind laten meebetalen aan de hypotheek en de energierekening voelt voor veel ouders ongemakkelijk. Toch houdt pedagoog Ingeborg Dijkstra een pleidooi voor kostgeld. ‘Kostgeld lijkt een taboe.’
Om met de deur in huis te vallen: waarom kostgeld?
Ingeborg Dijkstra: ,,Kostgeld is een vergoeding voor de gezamenlijke uitgaven van een huishouden, zoals de huur en energiekosten. Kostgeld vragen is wat mij betreft onderdeel van een goede financiële opvoeding. Hierdoor leer je kinderen over onzichtbare kosten, zoals energie, verzekeringen en de hypotheek. Kinderen beseffen vaak wel dat de boodschappen in de supermarkt geld kosten. Maar ze staan er niet bij stil dat je als ouder ook nog flinke vaste lasten hebt. Het is goed om ze daarover te vertellen en mee te laten delen in de kosten, op het moment dat ze zelf inkomsten hebben. Ze moeten leren dat ze een vast percentage van hun inkomen kwijt zijn aan dingen die niet direct leuk zijn, zoals kleding en uitgaan. Voor sommige ouders is kostgeld overigens ook bittere noodzaak. Zij kunnen niet rondkomen zonder dat de kinderen hun steentje bijdragen.”
Is kostgeld niet een beetje uit de tijd?
,,Dat hoor ik ook weleens. Kinderen blijven langer thuis wonen en ouders vinden dat gezellig. Ouders zouden bang zijn dat ze hun koters met kostgeld het huis uit jagen. Ik denk dat dat onzin is. Kinderen vliegen op een gegeven moment uit. Dat is heel natuurlijk. Volgens mij is kostgeld daarbij nooit van doorslaggevend effect. Overigens kan ik niet staven of de ouders van nu minder vaak kostgeld vragen dan vorige generaties. Er wordt nergens bijgehouden hoeveel ouders kostgeld vragen en ze praten er zelf ook niet graag over. Kostgeld lijkt een taboe. Ouders vinden het volgens mij lastig om aan anderen te vertellen dat ze hun kinderen om geld vragen.”
Hoe bereken je kostgeld?
,,Ik heb zelf drie kinderen en mijn man en ik vragen hen een percentage van hun inkomsten. Ze zijn dus kostgeld gaan betalen vanaf het moment dat ze een bijbaantje hadden. We vragen hen tien procent van hun salaris. Dat is lang niet genoeg om alle kosten te dekken, maar het gaat ons om het pedagogische aspect. Mijn oudste dochter is nu achttien. Mocht zij na haar studie nog thuis wonen en een baan hebben, dan zou ik wel meer kostgeld gaan vragen.”
Wat vinden de kinderen ervan dat ze kostgeld moeten betalen?
,,Die mopperen natuurlijk weleens. Dat is niet raar. Ik baal er ook wel eens van als ik weer de rekening voor mijn verzekeringen moet betalen. Dat geld geef ik ook liever aan iets anders uit. Het idee van kostgeld is juist dat ze leren dat levensonderhoud geld kost en dat ze niet al hun geld aan luxe artikelen kunnen uitgeven. Toen ze hun eerste baantje kregen, hebben we ook duidelijk uitgelegd waarom we kostgeld vragen. Wij hebben een open verstandhouding met onze kinderen, dus we hebben ze ook uitgelegd hoeveel geld wij aan bepaalde zaken kwijt zijn. Dan begrijpen ze ook beter waar het bedrag vandaan komt.”
Maar hoe zit het dan met de onderhoudsplicht van ouders?
,,Ouders moeten hun kinderen inderdaad tot hun 21ste financieel steunen als het gaat om de kosten van levensonderhoud, studie en opleiding. Ik vind dat kostgeld daar niet op gespannen voet mee staat. Je kind financieel opvoeden valt wat mij betreft ook onder de zorgplicht van ouders. Wij geven onze kinderen trouwens ook gewoon zakgeld en kleedgeld. Het is wat heen en weer geschuif met geld. Maar ja, daar krijgen ze later waarschijnlijk ook mee te maken. In Nederland is het heel gewoon dat je van de Belastingdienst zorgtoeslag ontvangt maar ook weer inkomstenbelasting betaalt. Dat is ook heen en weer schuiven van geld.”
Wat doen jullie met het kostgeld?
,,Wij zetten het op een spaarrekening voor later. De kinderen krijgen het geld mee als ze uit huis gaan. Dat weten ze ook. Achteraf heb ik wel een beetje spijt dat ik ze dat heb verteld. Het educatieve aspect van kostgeld wordt daardoor wel minder. Maar ja, opvoeden is een kwestie van vallen en opstaan. Ook voor een pedagoog. Ik zou andere ouders aanraden niet te vertellen dat er een spaarpot is en dit als verrassing meegeven als ze het huis uitgaan. Overigens hoef je het kostgeld natuurlijk helemaal niet op een spaarrekening te zetten. Gezinnen met een krappe portemonnee zullen het geld eerder gebruiken als een bijdrage aan de huishoudpot.”
Misschien brengt u ouders met uw pleidooi op een idee. Kun je als ouder op ieder moment kostgeld gaan vragen?
,,Ik snap best dat het lastig is om tegen je kinderen over kostgeld te beginnen. Een mooi aanknooppunt is het moment waarop je kind voor het eerst geld gaat verdienen. Maar als je nog nooit over kostgeld hebt nagedacht, dan kan dit artikel ook een prima uitgangspunt zijn. Vertel je kind dat je een artikel in de krant hebt gelezen over kostgeld en dat je dat een goed idee vindt en waarom. Ik ben voor openheid. Misschien is het wel goed om een overgangsperiode in te bouwen, waarin je wat minder vraagt. Dan krijgt je kind ook de kans om eraan te wennen.”
PASPOORT
Ingeborg Dijkstra
Pedagoog Ingeborg Dijkstra-Verbeek (45) coacht ouders, leraren, kinderen en tieners bij opvoedkundige en onderwijskundige vraagstukken. Sinds 2010 is ze gevestigd in Maastricht. Ze is getrouwd met Siebe. Samen hebben ze drie kinderen: Emma (18), Rick (17) en Tom (17).
About the Author
Irene van den Berg is onafhankelijk (onderzoeks)journalist en schrijft over sociale en ecologische kwesties, zoals armoede, klimaatverandering en de keerzijde van de consumptiemaatschappij. Haar publicaties verschijnen onder meer in OneWorld, NRC en Vrij Nederland.
Related Posts
‘Onze zorg behoort tot de beste van Europa’, maar is dat wel zo? →
Laatste strohalm →
Horror in het hotel →
